Η Ελλάδα του μνημονίου έχει δύο επιλογές: Η πρώτη , που στην ουσία δεν είναι επιλογή αλλά η αρχή εθνικής τραγωδίας , είναι ο αφοπλισμός της χώρας.
Άσκηση «Πυρ και Κίνηση», από Εθνοφύλακες Μονάδων της 29 Μ/Π ΤΑΞ ΠΖ (Φωτ: ΓΕΣ)
Η δεύτερη επιλογή είναι οι δραματικά περιορισμένες αμυντικές δαπάνες να διοχετεύονται κυρίως στην Πολεμική Αεροπορία και το Πολεμικό Ναυτικό καθώς η καρδιά της Ελλάδος χτυπά στο Αιγαίο και η υπεράσπιση των θαλάσσιων συνόρων απαιτεί την ύπαρξη αεροναυτικών δυνάμεων.
Ας εξετάσουμε τις δύο αυτές επιλογές και τις συνέπειες των.
Όσο παράδοξη και να ακούγεται η πρώτη «επιλογή» του μονομερούς αφοπλισμού – ίσως αύριο να την δούμε να κατατίθεται σε «δημόσιο διάλογο» ως μια «σοβαρή» πολιτική πρόταση «προοδευτικών δυνάμεων» για την«έξοδο από την κρίση» ή ακόμη χειρότερα ως πρόταση της Τρόικα! Ο δρόμος της αποδιοργάνωσης των Ε.Δ. είναι ανοιχτός γιατί η λαϊκή απόγνωση και οργή ενισχύει εκείνες τις πολιτικές δυνάμεις που ουσιαστικά πάντα υποστήριζαν τη «δραματική περιστολή των αμυντικών δαπανών» με την απόλυτη πολιτική βεβαιότητα πως έτσι «προάγουν την ειρήνη στην περιοχή και υπηρετούν την πρόοδο»…
Δογματισμός είναι η άρνηση της πραγματικότητας και οι συνέπειες μιας τέτοιας δογματικής προσέγγισης δεν μπορεί παρά να είναι τραγικές για την Ελλάδα και τον ελληνισμό, καθώς θα ανοίξει διάπλατα ο δρόμος στην μόνιμη υποτέλεια ή και ακόμη χειρότερα στον νεοθωμανισμό, δηλαδή στο τέλος της Ελλάδος που ζήσαμε. Ας ελπίσουμε πως ο ελληνικός λαός δεν θα επιλέξει να απαντήσει στην διάλυση με περισσότερη διάλυση!
Η δεύτερη και ουσιαστικά μόνη ρεαλιστική επιλογή είναι η διατήρηση της αποτρεπτικής ικανότητας – κυρίως δηλαδή η δυνατότητα ανάπτυξης των αεροναυτικών μας δυνάμεων. Αυτό σημαίνει, μεταξύ πολλών άλλων, πως δεν είναι δυνατό να διατηρήσει ο Ε.Σ. όλο το αρματικό δυναμικό του ή στη καλύτερη περίπτωση δεν είναι δυνατό να διατηρήσει για όλο το αρματικό δυναμικό του την επιθετική ικανότητα. Όταν αναφέρουμε τον αδόκιμο όρο επιθετική ικανότητα για το αρματικό δυναμικό πολύ απλά εννοούμε πως ένα άρμα σε καθεστώς «στοιχειώδους συντηρήσεως» ίσως να τα καταφέρει να μετακινηθεί από τον όρχο της Μονάδος έως τον Χώρο Διασποράς και από εκεί έως μια προετοιμασμένη θέση μάχης προκειμένου να διεξάγει έναν αμυντικό αγώνα με ελάχιστες τοπικές μετακινήσεις και συνεπώς περιορισμένες απαιτήσεις διοικητικής μέριμνας. Δεν μπορεί όμως ένα κακοσυντηρημένο άρμα να κινηθεί επιθετικά και να διανύσει πολλές δεκάδες χιλιόμετρα μέσα σε εχθρικό έδαφος, να προβεί σε διελεύσεις κωλυμάτων , αποστραγγιστικών τάφρων κλπ γιατί δεν μπορεί να αντέξει τις καταπονήσεις που μοιραία θα το μεταβάλουν σε «αυτό-ακινούμενο» όχημα! Εξάλλου μια επιθετική ενέργεια μεγάλων μηχανοκίνητων σχηματισμών απαιτεί και την ανάλογη Διοικητική Μέριμνα…
Συνεπώς πρόβλημα!
Όλα αυτά σημαίνουν πως το ΓΕΣ θα υποχρεωθεί άρδην να αναθεωρήσει δόγματα και τακτικές καθώς η τραγική έλλειψη πόρων οδηγεί στην εγκατάλειψη του «πολέμου των τεθωρακισμένων». Πρακτικά αυτό σημαίνει μετάπτωση στον αμυντικό αγώνα ως μόνη επιλογή. Ήδη η διάνοιξη της τάφρου στο Έβρο επιμαρτυρεί κατά κάποιον τρόπο αυτήν την μετάπτωση.
Ριζικές αλλαγές παντού.
Ο αμυντικός αγώνας, ως αναγκαστική επιλογή έλλειψης πόρων, αναβαθμίζει κατακόρυφα τον αντιαρματικό ρόλο του ελληνικού Πεζικού και κατά συνέπεια θέτει στο επίκεντρο της προσοχής το παραμελημένο και σχεδόν απαξιωμένο αυτό Όπλο.
Στιγμιότυπο Άσκησης «Πύρ και Κίνηση Ομάδος Πεζικού», από εθνοφύλακες Μονάδων της 29 Μηχανοποιημένης Ταξιαρχίας Πεζικού στο Πεδίο Ασκήσεων Μορσίνης, στην Ξάνθη. (Φωτ: ΓΕΣ)
Στο σημείο αυτό αξίζει να διευκρινίσουμε πως άμυνα δεν σημαίνει απώλεια δυνατότητας ελιγμών. Οι στρατιωτικοί γνωρίζουν καλά πως η πιο αποτελεσματική άμυνα είναι εκείνη όπου μια δύναμη κρατά αμυντική τοποθεσία με σκοπό να σταματήσει με ισχυρά πυρά, μπροστά απ΄αυτήν το εχθρό, να του επιφέρει απώλειες, να του ρίξει το ηθικό, να του σπάσει τέλος την επιθετική ορμή και με άλλες δυνάμεις να πραγματοποιήσει ελιγμό στα πλευρά ή στα νώτα του εχθρού και να τον ανατρέψει, παίρνοντας την πρωτοβουλία στο πεδίο της μάχης. Η άμυνα λοιπόν δεν σημαίνει απώλεια πρωτοβουλίας. Αυτό θα ήταν καταστροφή. Η επιτυχημένη άμυνα απαιτεί «μικρές» δυνάμεις ελιγμού. Από τα παραπάνω εξάγεται το ασφαλές συμπέρασμα πως το Πεζικό πρέπει να πολλαπλασιάσει τις αντιαρματικές (Α/Τ) δυνατότητές του. Οι στρατιωτικοί γνωρίζουν πως ο σωστός τρόπος για να γίνει κάτι τέτοιο θα ήταν η εισαγωγή στην υπηρεσία ενός σύγχρονου ΤΟΜΑεξοπλισμένου και με Α/Τ εκτοξευτή κατευθυνομένων βλημάτων. Η εναλλακτική αυτή πρόταση αποκλείεται λόγω κόστους καθότι η απόκτηση ΤΟΜΑ κοστίζει πολύ και η συντήρησή τους επίσης … Συνεπώς η μόνη Α/Τ επιλογή φαίνεται να είναι η ενίσχυση του Πεζικού με μεγάλους αριθμούς κατευθυνομένων βλημάτων πάνω σε ελαφρά θωρακισμένα οχήματα ή προστατευμένα σε καλά προετοιμασμένες θέσεις μάχης. Ας μη ξεχνάμε πως την τελευταία αυτή επιλογή «αναγκαστικής αδυναμίας» έκανε και μια παραστρατιωτική οργάνωση (η Χεζπολάχ το καλοκαίρι του2006 στο Λίβανο) και επέτυχε το ακατόρθωτο: να πλήξει με ΑΤ-14 KORNET μεγάλο αριθμό Merkava (IV, IIIBaz, IIMk2 και Mk2D ) και να αφαιρέσει από τις Ισραηλινές δυνάμεις την πρωτοβουλία και τη νίκη! Το γεγονός αυτό μας επιτρέπει να σκεφτούμε πως ο πεζικάριος όταν έχει κατάλληλό οπλισμό, προετοιμασμένη αμυντική θέση ή αυξημένη ευελιξία, καλή διοίκηση και υψηλό φρόνημα μπορεί να γίνει θανάσιμος εχθρός ακόμη και για ένα σύγχρονο άρμα μάχης! Εξάλλου το «ορθόδοξο» στρατιωτικό δόγμα που διακηρύσσει πως «το καλύτερο αντιαρματικό όπλο είναι το άρμα» δεν ισχύει πια στην εποχή των Α/Τ βλημάτων «αυτόνομης καθοδήγησης» όπως ο μικρός javelin (fire-and-forget) και οι τελευταίας γενιάς Hellfire.
Βολή πιστολίου 0,45” από εθνοφύλακα μέσα σε δυνατή βροχή! (Φωτ: Εθνοφύλακες Έβρου)
Τα «έξυπνα» αυτά βλήματα (stand off) μπορούν να βάλλονται από απυρόβλητες θέσεις και από διάφορες πλατφόρμες εδάφους. Προσδίδουν στον αμυνόμενο τρομερές αντιαρματικές δυνατότητες και ουσιαστικά θέτουν σε πολύ σοβαρή αμφισβήτηση το ρόλο του άρματος στο σύγχρονο πεδίο μάχης . Δεν είναι τυχαίο πως σύγχρονοι στρατοί έπαψαν να εξοπλίζονται με άρματα μάχης καθώς η «αντιαρματική» τεχνολογία τα καθιστά όλο και πιο ευάλωτα. Όλα δείχνουν λοιπόν πως για διαφορετικούς λόγους επιλογή όχι μόνο των «φτωχών» αλλά και των «πλουσίων» είναι η εγκατάλειψη του μέσου άρματος.
Ακόμη και αν δεν υπήρχαν αυτά τα εξελιγμένα αντιαρματικά μέσα η Ελλάς θα ήταν αναγκασμένη να μειώσει δραματικά το αρματικό δυναμικό της. Συνεπώς η αμυντική επιλογή «του φτωχού» φαίνεται να είναι το Πεζικό! Με άλλα λόγια έρχεται η ώρα του ελληνικού Πεζικού. Ποιού Πεζικού όμως; Εκείνου του Πεζικού που επιβάλλεται πια να αντέξει την τρομερή ψυχολογική πίεση που δημιουργεί μια επελαύνουσα Επιλαρχία Μέσων Αρμάτων. Εκείνου του Πεζικού που μπορεί να ενεργήσει «αποκεντρωμένα» σε «αυτόνομες Διμοιρίες κυνηγών αρμάτων» εξοπλισμένων με Α/Τ βλήματα stand off. Έρχεται η ώρα εκείνου του Πεζικού που επιβάλλεται πια να αντέξει την τρομερή ψυχολογική πίεση που δημιουργεί ο αστικός αγώνας σε ένα περιβάλλον κύκλωσης και απομόνωσης μιας αμυνόμενης πόλης του Έβρου ή ενός λιμανιού σε κάποιο νησί του Αιγαίου!
Υπάρχουν σήμερα «εξειδικευμένες» Μονάδες Πεζικού άρτια εκπαιδευμένες και καλά εξοπλισμένες στον αντιαρματικό αγώνα; Μήπως υπάρχουν άλλες μονάδες Πεζικού «εξειδικευμένες» στον αστικό αγώνα; Σε ποια κέντρα εκπαιδεύτηκαν; Ποιός είναι ο ειδικός εξοπλισμός τους, οι τακτικές και η σύνθεσή τους;
Δυστυχώς οφείλουμε να το ομολογήσουμε: Το πιο δύσκολο εγχείρημα δεν είναι η ενίσχυση του αντιαρματικού δυναμικού που διαθέτει το Πεζικό. Αν περιοριστούμε στην αύξηση των Α/Τ όπλων μέσα σε κάθε Τάγμα Πεζικού και αφήσουμε όλα τα άλλα όπως έχουν τότε «ρίχνουμε τα σκουπίδια κάτω από το χαλί» και τρέφουμε αυταπάτες. Το πιο δύσκολο εγχείρημα είναι η αλλαγή νοο-τροπίας και η ουσιαστική «αποκατάστασή » του Πεζικού.
Το ελληνικό Πεζικό έπεσε θύμα του κακού προγραμματισμού του ΓΕΣ και της ανισόρροπης ανάπτυξης των όπλων με συνέπεια να παραμεληθεί και ανομολόγητα να απαξιωθεί. Συμβολή στην απαξίωση αυτή ίσως να έχει και η «ορθόδοξη» στρατιωτική αντίληψη περί της κυριαρχίας του άρματος στο πεδίο της μάχης. Πράγματι μέχρι και τη δεκαετία του ’70 το άρμα μάχης παρέμεινε ο αδιαμφισβήτητος φορέας ισχύος. Ως χώρα μεσαίου μεγέθους η Ελλάς δεν μπορούσε να ακολουθήσει τις επιλογές των ισχυρών και να «εναποθέσει την αντιαρματική της ισχύ» στο μαχητικό ελικόπτερο ή το στο αντιαρματικό αεροσκάφος. Παρέμεινε «αναγκαστικά» προσκολλημένη στο μέσο άρμα μάχης. Παρόλο όμως που οι εποχές άλλαζαν, γιατί αφενός εξελίσσονταν θεαματικά η αντιαρματική τεχνολογία και αφετέρου το αστικό περιβάλλον επεκτείνονταν διαρκώς, το ελληνικό πεζικό παρέμενε στη σκιά. Ακολούθησαν και οι συνεχείς μειώσεις θητείας που το απογύμνωσαν τραγικά. Ακόμη χειρότερα σήμερα που η κρίση αξιών και θεσμών του στερεί και το όποιο μαχητικό φρόνημα. Αυτό το… σκιώδες Πεζικό εμφανίζεται να υπάρχει μόνο στους επιτελικούς σχεδιασμούς.
H εκπαίδευση του Εθνοφύλακα περιλαμβάνει αυτοάμυνα, εφαρμογή και χρήση μαχαιριού, αφοπλισμός και τεχνικές πολεμικού παγκρατίου. (Φωτ: Εθνοφύλακες Έβρου)
Αλήθεια , πόσοι Αξιωματικοί του Πεζικού πιστεύουν πως έχουν στις διαταγές τους άντρες εκπαιδευμένους και σφυρηλατημένους για υπέρτατες θυσίες; Πόσοι έφεδροι Π/Ζ πιστεύουν πως εκπαιδεύτηκαν στο βαθμό που έπρεπε ώστε να γίνουν μαχητές; Προσοχή : Δεν μηδενίζουμε τα πάντα. Γνωρίζουμε , όπως όλοι οι έφεδροι, πως υπάρχουν στελέχη που μοχθούν σκληρά μέσα στις πιο αντίξοες συνθήκες και επιμένουν να αντιστέκονται με τιμή στη λαίλαπα των καιρών . Ευτυχώς που υπάρχουν και αυτοί. Ωστόσο ξέρουν πως όλα αυτά που πρέπει να αλλάξουν μέσα στον Ε.Σ. δεν περνούν από το χέρι τους και ξέρουν ακόμη πως στις τραγικές εθνικές δοκιμασίες που έρχονται πρέπει να αλλάξουν όλα μέσα στον Ε.Σ. ΟΛΑ.
Εκπαίδευση Εθνοφυλάκων (Φωτ: Εθνοφύλακες Έβρου)
Επισημαίνουμε τις τρεις πιο σημαντικές αλλαγές που επείγει να γίνουν.
Αλλαγή στα εκπαιδευτικά προγράμματα του πεζικού.
Θεσμοθέτηση του θεσμού των εθελοντών εφέδρων και πλήρη αξιοποίηση τους στις μονάδες Πεζικού
Αλλαγή στους στρατολογικούς Νόμους.
Στα περιορισμένα όρια αυτού του άρθρου δεν είναι δυνατόν να προχωρήσουμε σε ανάλυση των προτάσεων αυτών απλώς περιοριζόμαστε σε μικρές αναφορές:
Εκπαιδευτικά προγράμματα: Επικρατεί η αντίληψη πως εκπαίδευση σημαίνει δαπάνες. Δεν είναι πάντα έτσι. Ειδικά για το Πεζικό δεν είναι καθόλου έτσι. Για παράδειγμα: πόσο κοστίζει μια αμμοδώχος; Αν δεν κοστίζει τίποτα γιατί δεν χρησιμοποιείται συστηματικά στην εκπαίδευση ; Πόσο κοστίζει η εκπαίδευση στον αστικό αγώνα; Εξαρτάται. Αν θέλεις να στήσεις ένα σύγχρονο κέντρο εκπαίδευσης αστικού αγώνα θα πρέπει να πληρώσεις πολλά. Αν όμως θέλεις να εκπαιδεύσεις μια ομάδα πεζικού σε τεχνικές εκκαθάρισης κτιρίων δηλαδή να τους μάθεις πώς να κινούνται σε σκάλες, διαδρόμους και δωμάτια , ή να στήνουν Α/Τ οδοφράγματα και ενέδρες – τότε το μόνο που χρειάζεσαι είναι …σκάλες, διάδρομοι , δωμάτια και δρόμοι ! Όλα αυτά υπάρχουν ακόμη και μέσα στα στρατόπεδα.
Φωτογραφία απο την άσκηση εξάλειψης αεροπρογεφυρώματος από εθνοφύλακες στη Θράκη. (Φωτ: efedreia.blogspot.gr)
Εξάλλου ας μη ξεχνάμε πως η ουσιαστική εκπαίδευση νοηματοδοτεί τη θητεία. Δεν φταίνε οι έφεδροι πεζικάριοι που θεωρούν τη θητεία «χαμένο χρόνο» και πλήττουν αφάνταστα καθώς «χτυπάνε» ατέλειωτες ώρες σκοπιάς και αποψίλωσης!
Ο θεσμός του εθελοντή εφέδρου.
Ο χώρος των Ειδικών Δυνάμεων γνωρίζει πολύ καλά τι σημαίνει εθελοντής έφεδρος (και μόνιμος ). Δεν είναι υπερβολή να ισχυριστεί κανείς πως ουσιαστική πηγή ισχύος των Ειδικών Δυνάμεων δεν είναι ο εξοπλισμός τους αλλά ο εθελοντισμός τους: Μόνιμα στελέχη, άρτια εκπαιδευμένα, αποδίδουν γιατί διοικούν εθελοντές .Όποιος «δεν κάνει» αποχωρεί. Τα ίδια στελέχη θα απονευρώνονταν και θα παροπλίζονταν σε μια μονάδα Πεζικού με άνδρες απρόθυμους να ακολουθήσουν ένα απαιτητικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Το Πεζικό αντίθετα φαίνεται να υποφέρει από έλλειψη εθελοντών εφέδρων και γενικότερα από το εθελοντικό πνεύμα. Απλώς δεν υπάρχουν εθελοντές πεζικάριοι. Οι έφεδροι πεζικάριοι συχνά φαίνονται απρόθυμοι να εκπαιδευτούν. Είναι όμως έτσι; Ποιος πρόσφερε σε αυτούς τους νέους ένα ελκυστικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα και εισέπραξε αδιαφορία; Μήπως αποφεύγουμε να πούμε και εδώ τα πράγματα με το όνομά τους για να μη ταράξουμε τα νερά;
Φωτογραφία απο την εξάλειψη εχθρικού αεροπρογεφυρώματος αγροτικός ελκυστήρας χρησιμοποιείται για τη ρυμούλκηση Αντιαεροπορικού Πυροβόλου Ζu-23. (Φωτ: efedreia.blogspot.gr)
Εθελοντές έφεδροι : Και όμως υπάρχουν!
Όσο και να ακούγεται παράδοξο, τα τελευταία χρόνια αναπτύσσεται ένα εφεδρικό κίνημα στην Ελλάδα : Λέσχες εφέδρων και παραρτήματα λεσχών ιδρύονται το ένα μετά το άλλο και δεν περιορίζονται σε καταθέσεις στεφάνων και πανηγυρικούς λόγους αλλά καταβάλλουν φιλότιμες προσπάθειες εκπαίδευσης των μελών τους. Σε καμιά περίπτωση δεν πρόκειται για «παραστρατιωτικές οργανώσεις» καθώς διακατέχονται από ένα υγιές πνεύμα «Δια βίου οπλιτών –πολιτών» και αυτοδιαλύονται σε περίοδο πολέμου , όπως άλλωστε προβλέπει ρητά το καταστατικό τους. Κάθε μέλος παρουσιάζεται, όπως και κάθε άλλος έφεδρος, στην Μονάδα του σύμφωνα με το Φ.Α.Π. Αυτό το εφεδρικό κίνημα πάσχει από «παιδικές ασθένειες» μια και βρίσκεται στα πρώτα του βήματα ωστόσο, έχει αποδείξει πως η εκπαίδευση πεζικού και οι ελκυστικοί στρατιωτικοί αγώνες μπορούν να στήνονται μόνο με την. ..ψυχή! Το παρήγορο είναι πως ο εθελοντισμός δεν περιορίζεται μόνο σε αυτούς τους ενεργούς εθελοντές. Αρκετές χιλιάδες άλλοι άνδρες είναι πρόθυμοι να συμμετέχουν σε καλά οργανωμένες ταχύρρυθμες εκπαιδεύσεις «του Σαββατοκύριακου». Οι πρόθυμοι αυτοί άνδρες μπορούν να γίνουν η «κρίσιμη μάζα» μέσα σε μια Ομάδα ή μέσα σε μια Διμοιρία Πεζικού. Ωστόσο σήμερα η εκπαίδευσή τους και η ένταξή τους είναι αδύνατο να γίνει καθώς προσκρούει σε γραφειοκρατικές αγκυλώσεις ή ακόμη και σε παγιωμένες γραφειοκρατικές αντιλήψεις μέσα στο στράτευμα: Οι έφεδροι δεν καλούνται για εκπαίδευση καθώς η πολιτεία είναι υποχρεωμένη να τους καταβάλει ημερήσια αποζημίωση. Δεκτό . Τι γίνεται όμως αν οι εθελοντές έφεδροι είναι διατεθειμένοι να παραιτηθούν από κάθε απαίτηση οικονομικής αποζημιώσεως; Δεν γίνεται τίποτε! Ο νόμος δεν προβλέπει τον εθελοντισμό! Έτσι στην καθημαγμένη Ελλάδα παίζεται το θέατρο του παραλόγου: Να κατακαίγονται τα δάση σου και εσύ να μην μπορείς να εκπαιδεύσεις και να εντάξεις στο σχεδιασμό σου τους εθελοντές πυροσβέστες γιατί … δεν το επιτρέπει ο νόμος!
Φωτογραφία απο την άσκηση εξάλειψης αεροπρογεφυρώματος από εθνοφύλακες στη Θράκη. Πολυβόλο MG3 τοποθετηθήκαν με ειδικές βάσεις επάνω σε φορτηγά 1,5 τόνου ιδιωτικής χρήσης. (Φωτ: efedreia.blogspot.gr)
Επίλογος
Η εφεδρεία είναι όρος επιβίωσης στην εποχή των μεγάλων περικοπών. Αυτό προϋποθέτει αλλαγή των στρατολογικών Νόμων ώστε να υπηρετούν όλοι από τα 18, να εξαλειφθεί το φαινόμενο των φυγόστρατων και να καταργηθούν θητείες των …45 ημέρων! Παράλληλα να καθιερωθεί θητεία 15 μηνών ώστε να παράγεται εκπαιδευμένη εφεδρεία.
Η ποιότητα στην εκπαίδευση των εφέδρων θα απέδιδε στις μονάδες άνδρες ικανούς να εκτελέσουν την αποστολή τους. Παράλληλα ο θεσμός του εθελοντή εφέδρου θα πρόσφερε την κρίσιμη μάζα για την ενίσχυση του μαχητικού φρονήματος. Νέα δόγματα και τακτικές θα αναβάθμιζαν κατακόρυφα τον αντιαρματικό ρόλο του Πεζικού. Τεχνικά αμυντικά έργα στο αναπεπταμένο έδαφος της Θράκης ή μέσα στον αστικό ιστό των παραμεθόριων πόλεων θα εξασφάλιζαν επιβίωση του προσωπικού και θα λειτουργούσαν ως πολλαπλασιαστής ισχύος.
Όλα αυτά δεν πρέπει να μείνουν ευχές. Η αποτροπή στα χρόνια του μνημονίου απαιτεί μια «επανάσταση ποιότητας». Ολιγωρία σήμερα σημαίνει απώλεια και συρρίκνωση αύριο. Οι βάρβαροι ξέρουν να περιμένουν…
ΠΟΛΙΤΗΣ - ΟΠΛΙΤΗΣ
